Σχεδόν έξι μήνες μετά την τελευταία συνάντησή τους στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντώνται σήμερα στις 15.30 το απόγευμα στην Άγκυρα, επιχειρώντας να πιάσουν το “νήμα” των διμερών σχέσεων από εκεί που το όρισε η Διακήρυξη των Αθηνών.
Σχέσεις, οι οποίες ωστόσο στο διάστημα που μεσολάβησε, χαρακτηρίστηκαν από πρόοδο αλλά και “πισωγυρίσματα” που καθιστούν εύθραυστες τις διμερείς σχέσεις. Μπορεί βεβαίως η μεγάλη εικόνα να αποτυπώνει μία θετική αύρα, ειδικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια έντασης που χαρακτήρισαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, παρόλα αυτά επιμέρους ζητήματα ανακύπτουν ανά διαστήματα, υπενθυμίζοντας την διαχρονική ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα μεταξύ των δύο χωρών, παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν.
Απτές περιπτώσεις, παραμονές της συνάντησης κορυφής, η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει τη Μονή της Χώρας σε Τζαμί, ή λίγο καιρό νωρίτερα η τουρκική διαφωνία με τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο. Τουρκικές κινήσεις που υπενθυμίζουν ότι παρά τα σημαντικά βήματα προσέγγισης που μπορεί να καταγράφονται το τελευταίο διάστημα μεταξύ των δύο χωρών πάντα θα υπάρχουν “αγκάθια”.
“Προφανώς και θα θέσω στον Πρόεδρο Ερντογάν κάθε ζήτημα για το οποίο η Ελλάδα έχει διαφορετική θέση από εκείνη της Τουρκίας” δήλωσε ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στον Ελεύθερο Τύπο αναφερόμενος στο ταξίδι του στην Άγκυρα. Η αλλαγή χαρακτήρα της Μονής της Χώρας ήταν μία παλαιά διακήρυξη του κ. Ερντογάν. Η οποία, ωστόσο, δυστυχώς, γίνεται πράξη τώρα. Η πρωτοβουλία αυτή, πράγματι, προσβάλλει έναν από τους πιο εμβληματικούς βυζαντινούς ναούς και, φυσικά, μάς πληγώνει όλους. Προσβάλλει, επίσης, την ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Κυρίως, όμως, προσβάλλει ένα οικουμενικό μνημείο που ανήκει στην ανθρωπότητα και στον πολιτισμό της. Ασφαλώς, λοιπόν, και θα συζητήσω αυτό το θέμα με τον Τούρκο Πρόεδρο” τόνισε ο πρωθυπουργός.
Και για τα θαλάσσια πάρκα, κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν πως η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν από την πρώτη στιγμή σαφής. “Η Ελλάδα, σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της θάλασσας και με σταθερό έρεισμα στην κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, θα προχωρήσει στη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων επί τη βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της” ξεκαθαρίζουν.
Βεβαίως, η βασική ελληνοτουρκική διαφορά παραμένει η ΑΟΖ και η υφαλοκριπίδα, όπου αναγνωρίζεται ότι δεν αναμένεται κανενός είδους πρόοδος καθώς είναι αδιαπραγμάτευτη η ελληνική θέση χάραξης ζωνών μόνο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως και η οι απαράλλαχτες θέσεις της Άγκυρας. Υπό αυτά τα δεδομένα άλλωστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως “είμαστε προσηνείς, όχι όμως αφελείς”. Εξηγώντας πως “αν και διατυπώνονται σε πιο χαμηλούς τόνους, οι θέσεις της Τουρκίας δεν έχουν αλλάξει. Όπως και οι δικές μας ήταν και παραμένουν σταθερές. Για εμάς η μόνη εκκρεμότητα με τους γείτονες είναι η χάραξη των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο Δηλαδή υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας και το Διεθνές Δίκαιο” ξεκαθάρισε.
Αντίβαρο στις υφιστάμενες ελληνοτουρκικές διαφορές ωστόσο αποτελούν τα μικρά βήματα αλλά χρήσιμα για την προσέγγιση και τους ανοιχτούς διαύλους μεταξύ των δύο χωρών, τα οποία έχουν επιτευχθεί τους τελευταίους μήνες και έχουν ήδη μετρήσιμα αποτελέσματα. Μεταξύ αυτών η χορήγησης βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η οποία ήδη βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση. Την ίδια ώρα επί του πεδίου, η εμπέδωση θετικού κλίματος αντικατοπτρίζεται στην σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στον αέρα, ενώ και στο κρίσιμο ζήτημα του μεταναστευτικού διαπιστώνεται καλύτερη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές στο Μεταναστευτικό και συνολική μείωση των ροών, παρά τις αυξομειώσεις.
Υπό αυτά τα δεδομένα, κυρίαρχος στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να διατηρηθούν οι χαμηλοί τόνοι στις δύο πλευρές του Αιγαίου και να παραμείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και στο ανώτατο επίπεδο, ώστε οι σχέσεις να προχωρούν στο επόμενο βήμα. “Οι διαφωνίες προφανώς παραμένουν. Το σημαντικό είναι αυτές να μην οδηγούν σε κρίσεις. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε και δεν γίνονται βήματα για την διαμόρφωση ενός καλύτερου κλίματος και την επένδυση στη θετική ατζέντα” σχολιάζουν κυβερνητικές πηγές.
Με αυτά τα δεδομένα μεταβαίνει και ο Έλληνας πρωθυπουργός σήμερα στην Άγκυρα, όπου θα περάσει το κατώφλι του “Παλατιού” του Ταγίπ Ερντογάν, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του προέδρου της Τουρκίας του και ανταποδίδοντας στην επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο. Είναι η πρώτη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Άγκυρα, καθώς η προηγούμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν επί τουρκικού εδάφους, τον Μάρτιο του 2022, είχε γίνει στην Κωνσταντινούπολη. Μία επίσκεψη κατά την οποία οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν όλα τα θέματα της διμερούς ατζέντας, θα επιχειρήσουν μία επισκόπηση της προόδου στις διμερείς σχέσεις και στους τομείς συνεργασίας που έχουν συμφωνηθεί, ενώ αναμένεται να οριστεί το χρονοδιάγραμμα και των επόμενων επαφών στον πολιτικό διάλογο, την θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
“Πρώτα απ’ όλα, να εδραιωθεί η πεποίθηση ότι οι συναντήσεις μεταξύ των ηγετών δύο γειτονικών χωρών δεν θα πρέπει να θεωρούνται εξαίρεση. Αλλά ένα γεγονός θα έλεγα «κανονικό» και, μάλιστα, αναγκαίο” δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την επικείμενη νέα συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν και σημείωσε ” Όταν με κάποιον διαφωνούμε, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει και να συζητούμε. Θα θυμάστε ότι ήδη από το 2020 προσωπικά είχε διακηρύξει «σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις». Και, πράγματι, σε αυτόν τον δρόμο προσήλθε και η Τουρκία, διαμορφώνοντας από κοινού και ένα θετικό κεκτημένο” είπε, υπενθυμίζοντας τα θετικά σημεία των πρόσφατων ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα οι δύο ηγέτες είχαν υιοθετήσει την Διακήρυξη των Αθηνών, ενώ είχαν υπογραφεί 15 Μνημόνια συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Πηγή: skai.gr
