Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η αρχαιότερη και αυστηρότερη περίοδος νηστείας στην Ορθόδοξη Εκκλησία, καθιερωμένη από τον 4ο αιώνα μ.Χ.. Αρχικά είχε διάρκεια έξι εβδομάδων, όμως αργότερα προστέθηκε και μία επιπλέον εβδομάδα, φτάνοντας τις 48 ημέρες.
Η νηστεία αυτή γίνεται προς ανάμνηση της σαρανταήμερης νηστείας του Χριστού στην έρημο, ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο.
Ιερές Ακολουθίες κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής
Κατά την περίοδο αυτή, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, τελείται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, κατά την οποία οι πιστοί κοινωνούν με προαγιασμένα Τίμια Δώρα.
Σημαντικές ημέρες της Μεγάλης Σαρακοστής
- Α’ Κυριακή (Κυριακή της Ορθοδοξίας): Εορτάζεται η αναστήλωση των ιερών εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 843 μ.Χ.
- Β’ Κυριακή: Αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, υπερασπιστή των ορθόδοξων δογμάτων.
- Γ’ Κυριακή (Σταυροπροσκυνήσεως): Οι πιστοί προσκυνούν τον Τίμιο Σταυρό, αντλώντας δύναμη για τη συνέχιση της νηστείας.
- Δ’ Κυριακή: Τιμάται ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, συγγραφέας του ασκητικού έργου “Η Κλίμακα”.
- Ε’ Κυριακή: Αφιερωμένη στη Οσία Μαρία την Αιγυπτία, σύμβολο μετάνοιας και ασκητικής ζωής.
Μεγάλη Εβδομάδα και σημαντικές ημέρες
- Σάββατο του Λαζάρου: Τιμάται το θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου.
- Κυριακή των Βαΐων: Η θριαμβευτική είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
Διατροφικοί κανόνες της νηστείας
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, οι πιστοί απέχουν από τροφές ζωικής προέλευσης.
🔹 Επιτρέπονται:
- Θαλασσινά (καλαμάρι, χταπόδι, μύδια, γαρίδες)
- Όσπρια (φακές, φασόλια)
- Λαχανικά (μπρόκολο, σπανάκι)
- Φρούτα, ξηροί καρποί και δημητριακά
🔹 Αποφεύγονται:
- Κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά και ψάρια (εκτός εξαιρέσεων)
- Λάδι και κρασί, εκτός από Σάββατα και Κυριακές (πλην του Μεγάλου Σαββάτου, που είναι αυστηρή ημέρα νηστείας).
Εξαιρέσεις στη νηστεία
- 25 Μαρτίου (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου) & Κυριακή των Βαΐων: Επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού.
- 26 Μαρτίου (Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες): Επιτρέπεται η κατανάλωση οίνου και ελαίου.
Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι μια περίοδος προσευχής, εγκράτειας και προετοιμασίας, που οδηγεί στην Ανάσταση του Χριστού
