Στον αέρα δεκάδες δημόσια έργα και στην Κρήτη – Χωρίς ευρώ τα εργοτάξια – Οργή από τον κατασκευαστικό κλάδο

Σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας βρίσκονται δεκάδες εργοληπτικές επιχειρήσεις, καθώς συνεχίζεται η πολυμηνιαία καθυστέρηση πληρωμών για δημόσια έργα μικρού και μεσαίου προϋπολογισμού, τα οποία χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα. Το πρόβλημα αγγίζει πλέον κρίσιμες διαστάσεις, με την εκταμίευση πόρων να έχει ουσιαστικά παγώσει για περισσότερο από τέσσερις μήνες.

Με επείγουσα επιστολή προς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι τρεις βασικοί θεσμικοί φορείς του εργοληπτικού κλάδου – ο ΣΑΤΕ, η ΠΕΣΕΔΕ και η ΠΕΔΜΕΔΕ – προειδοποιούν για κατάρρευση της κατασκευαστικής δραστηριότητας εάν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση. Όπως επισημαίνουν, πολλά από τα έργα, που τελούν υπό εκτέλεση σε όλη τη χώρα, παραμένουν απλήρωτα, γεγονός που καθιστά αδύνατη την κάλυψη ακόμη και βασικών υποχρεώσεων.

Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί το έργο αντικατάστασης των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης της ΔΕΥΑΗ, στο Ηράκλειο, όπου το οφειλόμενο ποσό ξεπερνά το 1,5 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο εντάσσεται στο Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ, το οποίο – όπως τονίζουν οι εργολήπτες – δεν έχει αποδώσει ούτε ένα ευρώ το τελευταίο διάστημα για έργα φάσης (phasing), παρά τις εγκεκριμένες δαπάνες.

Καθυστερήσεις με συστημικά χαρακτηριστικά – Ολόκληρα προγράμματα χωρίς ροή χρηματοδότησης

Σύμφωνα με την επιστολή, το φαινόμενο καθυστέρησης επεκτείνεται σε όλες τις χρηματοδοτήσεις έργων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, με μοναδική εξαίρεση τα έργα που αντλούν πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Μάλιστα, καταγγέλλεται ότι σε πολλά έργα φάσης, η αρχική εγγραφή ήταν μηδενική, και έως σήμερα – παρά την είσοδο στο δεύτερο δεκαήμερο του Απριλίου – δεν έχει γίνει καμία επικαιροποίηση της πρόβλεψης χρηματοδότησης.

Επιπλέον, δεν έχει εφαρμοστεί καν η πρόβλεψη για κάλυψη του 10% των πληρωμών κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2025, προκαλώντας ασφυξία στα ταμεία των εργοληπτικών επιχειρήσεων.

Οργή για τις δημόσιες τοποθετήσεις και την αναντιστοιχία με την πραγματικότητα

Οι οργανώσεις του κλάδου εκφράζουν την έντονη δυσφορία τους για τη διαφορά μεταξύ των δηλώσεων της πολιτικής ηγεσίας και της καθημερινότητας των εργολάβων, οι οποίοι, όπως αναφέρεται, ουδέποτε ενημερώθηκαν ότι δεν θα ακολουθηθεί το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα πληρωμών.

Πέρα από τη μη καταβολή εγκεκριμένων λογαριασμών, γίνεται λόγος για συσσωρευμένες οφειλές που επηρεάζουν άμεσα την ικανότητα των εταιρειών να πληρώσουν ΦΠΑ, ασφαλιστικές εισφορές, αμοιβές προσωπικού και συνεργατών, καθώς και υποχρεώσεις προς προμηθευτές.

Κίνδυνος διακοπής έργων και αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση

Το πρόβλημα επιτείνεται από την πλήρη απουσία πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό, καθώς οι μικρές και μεσαίες κατασκευαστικές εταιρείες, σύμφωνα με το περιεχόμενο της επιστολής, παραμένουν αποκλεισμένες από την τραπεζική αγορά, παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις σε δημόσια φόρα.

Η καθυστέρηση στην πληρωμή των αναθεωρήσεων τιμών από το πρώτο τρίμηνο του 2022 μέχρι σήμερα αποτελεί επιπλέον αιτία πίεσης, καθώς η ραγδαία αύξηση του κόστους υλικών και ενέργειας δεν έχει ακόμη αποζημιωθεί, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία.

Τελικό μήνυμα προς την κυβέρνηση: Άμεση παρέμβαση πριν τη γενική κατάρρευση

Με την Μεγάλη Εβδομάδα σε εξέλιξη, οι εργολάβοι τονίζουν πως οι επιχειρήσεις τους βρίσκονται «στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης», ζητώντας άμεση παρέμβαση για να αποτραπεί ο οριστικός εκτροχιασμός των έργων και η διάλυση του παραγωγικού ιστού του κατασκευαστικού τομέα.