Ελεύθερη πτώση στην τιμή του ελληνικού ελαιολάδου – Σε ιστορικά χαμηλές τιμές – Φόβοι για νέα μείωση τον Οκτώβριο

Σε – σχεδόν – ελεύθερη πτώση βρίσκεται η τιμή παραγωγού του ελαιολάδου, γεγονός που έχει θετική επίδραση στη διαμόρφωση του πληθωρισμού των τροφίμων, λόγω του υψηλού συντελεστή στάθμισης που διαθέτει.

Παράλληλα όμως πλήττει ευθέως το αγροτικό εισόδημα – παρήλθαν προς το παρόν τουλάχιστον οι χρονιές των «παχέων αγελάδων» – αλλά και την αξία των εξαγωγών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη διάρκεια των προηγούμενων χρόνων οι υψηλές τιμές του ελαιολάδου είχαν δώσει αποφασιστική ώθηση στην ανάπτυξη των εξαγωγών – περί το 1 δισ. ευρώ ανήλθαν οι εξαγωγές τυποποιημένου και χύμα ελαιολάδου.

Τα άσχημα νέα όμως δεν είναι οι χαμηλές τιμές – σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια – του extra παρθένου ελαιολάδου, αλλά και η επιπλέον μείωση, η οποία προβλέπεται με την έναρξη της νέας ελαιοκομικής περιόδου από τον προσεχή Οκτώβριο. Και τούτο διότι, σύμφωνα με πηγές της αγοράς που επικαλείται ο Ο.Τ., η ισπανική παραγωγή αναμένεται εξαιρετικά μεγάλη – περίπου στα κανονικά της επίπεδα. Δηλαδή ίσως και άνω των 1,5 εκατ. τόνων. Αλλά και η ελληνική παραγωγή δεν πρόκειται να είναι μικρή. Ακριβώς το αντίθετο. Υπολογίζεται, κατά τους ίδιους κύκλους, στους 270.000 – 280.000 τόνους.

Πόσο κυμαίνεται η τιμή του ελαιόλαδου

Σήμερα η τιμή παραγωγού του extra παρθένου ελαιόλαδου κυμαίνεται από 3,80 ως και 4,25 με 4,30 ευρώ το λίτρο. Ωστόσο όμως εξαγωγικοί κύκλοι έλεγαν πως υπάρχει κίνδυνος να χαθεί ακόμη και ένα ευρώ ανά λίτρο στο επόμενο διάστημα – δηλαδή να διαμορφωθεί περί τα 2,80 ευρώ το λίτρο. Πρόκειται προφανώς για καταστροφική εξέλιξη στο αγροτικό εισόδημα των ελαιοπαραγωγών. Ωστόσο οι τυποποιητές ελαιολάδου συνεχίζουν να υποφέρουν στην εσωτερική αγορά από την επανεμφάνιση σε μαζική κλίμακα του 16κιλου τενεκέ.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο διαρκείας, που όμως είχε περιοριστεί και έβαινε μειούμενο για αρκετά χρόνια. Σε εξαιρετικά μαζική διάσταση επανεμφανίστηκε με την άνοδο των τιμών παραγωγού στα 8 και 9 ευρώ το λίτρο. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από το 2022 και εντεύθεν κατέρρευσαν οι πωλήσεις εμφιαλωμένου ελαιόλαδου στην εσωτερική αγορά. Από 45.000 τόνους που ήταν το 2021 πλέον δεν είναι περισσότεροι από 18.000 τόνους.

Το εύρος των τιμών ανά λίτρο 

Πάντως, σύμφωνα με το elaiaskarpos.gr σταδιακά η ελληνική αγορά επιστρέφει σε ένα εύρος από 3,90 με 4,00 ευρώ για τα μεσαίας ποιότητας έξτρα (τα «συνήθη» όπως είθισται να γράφεται), έως και 4,25 με 4,50 για τα ανώτερης κλάσης λακωνικά και κάποια κρητικά ελαιόλαδα (των τριών γραμμών, χωρίς υπολείμματα). Τις τελευταίες μέρες αρχίζει να ζεσταίνεται ξανά η αγορά και το εμπόριο (εγχώριο και μεσίτες) έκαναν κάποια πρώτα τηλέφωνα για να ρωτήσουν για διαθεσιμότητα.

Το πρώτο κύμα διακριτικού ενδιαφέροντος μετουσιώθηκε σε κάποιες πράξεις στα 4,10 με 4,30 για την Κρήτη, με πιο χαρακτηριστική την τελευταία δημοπρασία του ΑΣ Ζάκρου, όπου κατακυρώθηκε η πώληση 60 τόνων εξαιρετικού παρθένου ΠΟΠ Σητεία 0,3 οξύτητας στην τιμή των 4,28 ευρώ το κιλό. Βέβαια, δεν υπάρχει ακόμη πραγματικά ζωηρό ενδιαφέρον. Γι’ αυτό άλλωστε και άλλοι διαγωνισμοί, όπως αυτός από την Ομάδα Παραγωγών Βακιώτες ΙΚΕ, κρίθηκαν άγονοι. Η αγορά βρίσκεται λοιπόν σε μία αργή και ομαλή επιτάχυνση.

Σε γενικές γραμμές, η αγορά φαίνεται διατεθειμένη να πληρώσει τα 4,00 ευρώ στρογγυλά ως κανόνα για τα έξτρα παρθένα από 0.4 οξύτητα και κάτω, γνώση που οι επαγγελματίες στο νησί θα πρέπει να διαχειριστούν κατάλληλα. Σε αυτή λοιπόν την κρίσιμη συγκυρία, υπάρχει ξεκάθαρα ανησυχία για το ύψος της επόμενης ελαιοπαραγωγής, τόσο σε εθνικό όσο και παγκόσμιο επίπεδο.

Το θέμα εδώ είναι πως οι τρέχουσες τιμές δεν αποτελούν κάποιο πραγματικό σημείο ισορροπίας.  Ως γενικός κανόνας, η αβεβαιότητα για την προσφορά προσφέρει ένα διακριτικό καπέλο 10 με 20 λεπτά το κιλό στις τιμές. Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την πιθανότητα η αγορά να κινηθεί ακόμα καλύτερα, ωστόσο για παράδειγμα, αφού καταθέτονται προσφορές 20 και 30 λεπτά αυξημένες σε σύγκριση με την προηγούμενη κρούση από μεσίτες, η «σκληρή» στάση σε αυτό το χρονικό δεν βοηθάει την αγορά να διατηρήσει το ανοδικό της μομέντουμ. Άλλωστε, το ελληνικό ελαιόλαδο που κάθεται στις δεξαμενές θα βαραίνει την αγορά σε ένα μήνα και κανείς δεν ξέρει αν όντως ο πρώτος μικρός «πανικός» για την μεσογειακή σοδειά 2025/26 είναι πραγματικά δικαιολογημένος.

Στη Λακωνία, το αγοραστικό ενδιαφέρον είναι κάπως βελτιωμένο. Οι τηλεφωνικές κρούσεις του προηγούμενου διαστήματος μετουσιώθηκαν σε μερικές δεκάδες βυτία με τιμές παραγωγού στα 4,20 – 4,50 ευρώ το κιλό. Η αγορά είχε λίγο παγώσει λόγω της 10ημερης απεργίας της ΠΕΝΕΝ. Κάπως έτσι, την προηγούμενη εβδομάδα η όλη κατάσταση έδειχνε υποτονική. Μόλις έληξε η απεργία, όλα επανήλθαν στην αμέσως προηγούμενη (θετική) κατάσταση.

Το ηλεκτρονικό τιμολόγιο

Σε ό,τι αφορά το τυποποιημένο προϊόν, οι τυποποιητές ευελπιστούν ότι από την εφαρμογή του ηλεκτρονικού τιμολογίου, από τον προσεχή Οκτώβριο, είναι δυνατόν να αρχίσει να περιορίζεται η κυκλοφορία του τενεκέ. Ωστόσο οι ίδιες πηγές, που επικαλείται ο Ο.Τ., θεωρούν ότι το εν λόγω μέτρο θα αργήσει να αποδώσει ισχυρά αποτελέσματα. Πάντως μετά από τον Οκτώβριο η εφαρμογή του ηλεκτρονικού τιμολογίου, αλλά και οι προβλέψεις για ισχυρές πιέσεις στις τιμές παραγωγού θα διαμορφώσουν ένα εκρηκτικό κλίμα στις τάξεις των ελαιοπαραγωγών ανά την χώρα.