Κρήτη: Πιθανό να «κρατηθούν» οι τιμές του ελαιολάδου – Οι εκτιμήσεις για τα επίπεδα της φετινής παραγωγής

Ο γεωπόνος, ερευνητής και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, Κώστας Χαρτζουλάκης μιλά στο Flashnews.gr για όσα πρέπει να προσέξουν οι παραγωγοί.

Αν και είναι ακόμα νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα ως προς τη φετινή ελαιοπαραγωγική χρονιά , τα πρώτα μέχρι στιγμής στοιχεία, δείχνουν ότι η φετινή παραγωγή θα είναι λίγο υψηλότερη από την περσινή, αλλά αρκετά χαμηλότερη από αυτήν του 2022.

Ωστόσο, στην παρούσα φάση και με τα δεδομένα που υπάρχουν, οι πληροφορίες που διαρρέουν, από τόσο νωρίς, για πτώση της τιμής του ελαιολάδου είναι αναξιόπιστες έως και ύποπτες για εξυπηρέτηση τυχόν σκοπιμοτήτων, σύμφωνα με τον γεωπόνο, ερευνητή και πρώην διευθυντή του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, Κώστα Χαρτζουλάκη.

Μάλιστα, παρά τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις, ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί, μιλώντας στο Flashnews.gr,  ότι είναι πιθανό οι τιμές να «κρατηθούν» και να μην πέσουν στα επίπεδα που προοιωνίζονται διάφοροι παράγοντες, εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα.

Τρεις προτροπές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν «χρυσό κανόνα» για τους παραγωγούς είναι:

• να μην καθυστερήσουν την ελαιοσυγκομιδή
• να αποφύγουν τον αλόγιστο ψεκασμό και
• να κλείσουν τα αφτιά απέναντι σε όσους διαδίδουν πληροφορίες για το ύψος της φετινής τιμής του ελαιολάδου

Οι μέχρι στιγμής εκτιμήσεις για την παγκόσμια φετινή παραγωγή

Σύμφωνα πάντα με τα μέχρι τώρα στοιχεία υπολογίζεται ότι η φετινή παγκόσμια παραγωγή αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 2,7 – 2,8 εκατομμυρίων τόνων.

• Η Ισπανία θα φτάσει περίπου τους 1,1 μέχρι 1,3 εκατομ. τόνους. Είναι μεν χαμηλότερη από τη μέγιστη καταγεγραμμένη παραγωγή των 1,6 – 1,7 εκατομ. τόνων, υψηλότερη όμως από την περσινή και την προπέρσινη.
• Η Ιταλία όπως όλα δείχνουν δε θα ξεπεράσει τους 250.000 τόνους.
• Η Τουρκία θα κυμανθεί περίπου στα επίπεδα της Ελλάδας, δηλαδή στους  230.000 – 280.000 τόνους
• Η Πορτογαλία θα φτάσει τους 160.000 – 180.000 τόνους
• Η Τυνησία θα κινηθεί μεταξύ 250.000 – 280.000 τόνους (όταν στο παρελθόν έχει φτάσει και τους 380.000 τόνους)
• Το Μαρόκο υπολογίζεται να παραγάγει 160.000 τόνους (ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του προορίζεται για εσωτερική κατανάλωση)
• Η Συρία θα κινηθεί στις 90.000 τόνους
• Οι υπόλοιπες περιοχές όπως η Λατινική Αμερική, η Αυστραλία κλπ θα φτάσουν τους 150.000 – 160.000 τόνους

Το ύψος αυτό της παραγωγής, από τη μια είναι λίγο υψηλότερο σε σχέση με πέρσι, από την άλλη δεν αγγίζει τα επίπεδα των 3,3 εκατ. τόνων του 2022.

Βέβαια, ο κ. Χαρτζουλάκης τονίζει με κατηγορηματικό τρόπο ότι προς το παρόν μπορούμε να κάνουμε λόγο μόνο για εκτιμήσεις και εξηγεί: «Δε γνωρίζουμε ακόμα πότε θα έχουμε μια σαφή εικόνα, γιατί οι θερμοκρασίες είναι υψηλές. Πάρα πολλοί ελαιώνες είναι ξηρικοί. Η ελαίωση στον καρπό της ελιάς αρχίζει από τις αρχές ή ακόμα και το τέλος Ιουνίου. Όταν 1,5 μήνα από την έναρξη της ελαίωσης δεν έχουμε καμιά βροχή, οι ελιές – ακόμα κι αν υπάρξουν μετά ικανοποιητικές βροχοπτώσεις – θα έχουν ήδη χάσει 1,5 μήνα, δηλαδή δε θα αποκτήσουν την ελαοπεριεκτικότητα που θα περιμέναμε αν ήταν κανονικά αρδευόμενες  ή αν είχαμε βροχές αυτή την περίοδο. Αυτή η συνθήκη ισχύει φέτος για όλες τις μεσογειακές χώρες».

Παιχνίδια σκοπιμοτήτων γύρω από τις φετινές τιμές του ελαιολάδου;

Εδώ και πολύ καιρό, κύκλοι της αγοράς έχουν επιδείξει ιδιαίτερο ζήλο να διαδώσουν πληροφορίες περί πτώσης της τιμής του ελαιολάδου.

Οι παραγωγοί θα ήταν καλό να φιλτράρουν προσεκτικά τις πληροφορίες που διακινούνται. Άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τα πράγματα, θεωρούν ότι η διαμόρφωση κλίματος και εντυπώσεων για την τιμή του ελαιολάδου, από τόσο νωρίς, αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας σπέκουλας.

«Όταν βλέπουμε από τον Αύγουστο, εκτιμήσεις που λένε ότι τα νέα συμβόλαια για το λάδι της επόμενης χρονιάς, θα κυμαίνονται γύρω στα 6 – 6,5 ευρώ το κιλό, τότε οι άνθρωποι που διακινούν τέτοιου είδους πληροφορίες έχουν κάποιου είδους σκοπιμότητα.  Όταν κανείς ακόμα δεν μπορεί να ξέρει με ασφάλεια, ποια θα είναι η παραγωγή, ποιες θα είναι οι ποιότητες που θα παραχθούν και αν θα  συνεχιστούν οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την ελαιοσυλλογή, τότε όλα αυτά που λέγονται είναι αποσκοπούν κάπου» τονίζει ο κ. Χαρτζουλάκης και συμπληρώνει:

«Πιστεύω ότι οι τιμές δε θα πέσουν όσο λένε. Θα “κρατηθούν”. Απλώς κάποιοι προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα, να χειραγωγήσουν και να πανικοβάλουν του παραγωγούς»

Παραμένει υψηλή η ζήτηση σε μεγάλες καταναλώτριες χώρες

Εντωμεταξύ, παρά τη μείωση της ζήτησης σε κάποιες χώρες (όπως η δική μας ή η Ισπανία), σε άλλες μεγάλες αγορές η ζήτηση ελαιολάδου παραμένει υψηλή. Γι’ αυτό ο κ. Χαρτζουλάκης εκφράζει την εκτίμηση ότι οι τιμές θα κρατηθούν σε ένα επίπεδο, καθώς η παραγωγή είναι μικρότερη και η ζήτηση σε χώρες που είναι μεγάλες καταναλώτριες, όπως ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, παραμένει υψηλή, γιατί εκεί υπάρχει μεγάλη προβολή και ενημέρωση για τα οφέλη του ελαιολάδου.

Το 2023 η παραγωγή ήταν μικρότερη από την κατανάλωση, ωστόσο υπήρχαν αποθέματα και για τον λόγο αυτό ανέβηκαν οι τιμές.

Η καλύτερη στιγμή για την ελαιοσυγκομιδή

Σύμφωνα με τον πρώην διευθυντή του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, οι παραγωγοί πρέπει να μαζέψουν τις ελιές τους όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα και να προσέξουν να διατηρήσουν τη φετινή υψηλή ποιότητα του ελαιολάδου λόγω μείωσης δάκου

Έγκαιρη συγκομιδή

Όπως επισημαίνει ο κ. Χαρτζουλάκης, η μέγιστη ελαιοπεριεκτικότητα στις περισσότερες ποικιλίες επιτυγχάνεται από 165 μέχρι 185 ημέρες μετά την καρπόδεση. Χρονικά αυτό προσδιορίζεται από 20 Οκτωβρίου μέχρι 20 Νοεμβρίου.

Δυστυχώς, αρκετοί παραγωγοί καθυστερούν πολλές φορές τη συγκομιδή καθώς παρασύρονται από μια γενικότερη πλάνη που υπάρχει ως προς την ελαιοπεριεκτικότητα:

«Αν υπολογίσουμε την περιεκτικότητα σε λάδι επί ξηρού βάρους, διαπιστώνουμε ότι η ελαίωση αρχίζει στον καρπό από τις αρχές Αυγούστου, αυξάνεται σταδιακά και περίπου στις 10-15 Νοεμβρίου οριζοντοποιείται, δηλαδή δεν αποκτά άλλο λάδι ο καρπός.

Αυτό που συμβαίνει και δίνει λανθασμένη εντύπωση σε πολλούς παραγωγούς είναι το εξής: Όσο καθυστερεί η συγκομιδή, τόσο ο καρπός συρρικνώνεται, δηλαδή χάνει νερό, λόγω του κρύου. Όταν όμως χάνει νερό, φαίνεται αυξημένη η περιεκτικότητα επί νωπού βάρους όπως αυτή μετράται στο ελαιουργείο και έτσι οι παραγωγοί νομίζουν ότι παίρνουν από τον καρπό περισσότερο λάδι, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει»

«Όχι μόνο δεν αυξάνεται η ελαιοπεριεκτικότητα του καρπού με την καθυστέρηση της συγκομιδής αλλά δυστυχώς, η ποιότητα του ελαιολάδου μειώνεται. Όσο δηλαδή περνά ο καιρός μετά τις 185 μέρες, τόσο όλες οι ενώσεις που κάνουν καλό στον οργανισμό πχ. αντιοξειδωτικά, πολυφαινόλες κλπ πέφτουν ποιοτικά γιατί αρχίζει η οξείδωση. Οπότε με την καθυστέρηση συγκομιδής και η ελαιοπεριεκτικότητα δεν αυξάνεται και η ποιότητα πέφτει πολύ γρήγορα.

Επομένως, όταν η ελαιοπεριεκτικότητα βρίσκεται στο 19% – 20% αρχίζουμε το μάζεμα των ελιών. Μας συμφέρει γιατί ακόμα και 1% να αυξηθεί η ελαιοπεριεκτικότητα, αυτό που θα χάσουμε αν υπάρξει βροχή ή δάκος είναι πολύ μεγαλύτερο» εξηγεί ο κ. Χαρτζουλάκης

Καλύτερη ποιότητα ελαιολάδου φέτος λόγω μείωσης του δάκου – Κρίσιμη η περίοδος από εδώ και στο εξής

Οι υψηλές θερμοκρασίες τον Ιούλιο, τον Αύγουστο μέχρι και τον Σεπτέμβριο, καθήλωσαν τον δάκο. Από εδώ και στο εξής όμως, οι παραγωγοί πρέπει να είναι προσεκτικοί:

«Αυτούς τους μήνες, ακόμα και τον Σεπτέμβριο, οι δακοσυλλήψεις ήταν χαμηλές. Ακόμα δηλαδή και τον Σεπτέμβριο που οι συνθήκες συνήθως είναι ευνοϊκές, δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές προσβολές της ελιάς από δάκο.

Από εδώ και πέρα είναι κρίσιμη η περίοδος. Οι παραγωγοί θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση, να παρακολουθούν την παραγωγή τους και να μην ψεκάζουν χωρίς να συμβουλεύονται γεωπόνους. Τα πολλά φάρμακα δημιουργούν σοβαρά προβλήματα, αυτό εξάλλου φάνηκε και πέρσι. Φέτος, είναι μια καλή χρονιά και το λάδι θα είναι πολύ καλύτερης ποιότητας, αρκεί οι παραγωγοί να είναι προσεκτικοί ώστε το προϊόν που θα παράγεται να μην έχει υπολείμματα φυτοφαρμάκων» καταλήγει ο κ. Χαρτζουλάκης.