Ελαιόλαδο: Πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας η παγκόσμια παραγωγή – Ιδιαίτερα αυξημένη φέτος στην Ελλάδα

Η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να υπερβεί τον μέσο όρο της πενταετίας την καλλιεργητική περίοδο 2024/25, καθώς η παραγωγή μειώνεται στην Ευρώπη και αυξάνεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. 

Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου προβλέπει ότι η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου θα ανέλθει σε 3,38 εκατομμύρια μετρικούς τόνους την καλλιεργητική περίοδο 2024/25, μια αύξηση 32% σε σύγκριση με πέρυσι και 13% πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας, όπως μεταδίδει το agrocapital.gr.

Η Ισπανία, η Τυνησία και η Τουρκία είναι οι κινητήριες δυνάμεις αυτής της αύξησης, με την παραγωγή ελαιολάδου να αναμένεται να αυξηθεί κατά 51% σε 1,3 εκατομμύρια τόνους στην Ισπανία, κατά 55% σε 340.000 τόνους στην Τυνησία και κατά 109% σε 450.000 τόνους στην Τουρκία που αποτελεί ρεκόρ σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Οι παραγωγοί στην Ισπανία απέδωσαν τη βελτιωμένη απόδοση, η οποία ξεπέρασε το μέσο όρο της πενταετίας κατά σχεδόν 17 τοις εκατό, στις καλές συνθήκες καλλιέργειας, συμπεριλαμβανομένων των μέτριων θερμοκρασιών της άνοιξης και ενός υγρού χειμώνα που επαναπλήρωσε τα ποτάμια και τους υδροφόρους ορίζοντες που είχαν προηγουμένως στεγνώσει.

Οι έγκαιρες βροχοπτώσεις αναμένεται να ωθήσουν τους Τυνήσιους παραγωγούς στην εξαιρετική σοδειά τους, η οποία εκτιμάται ότι θα είναι η μεγαλύτερη μετά το ρεκόρ των 440.000 τόνων το 2019/20 και ισοδυναμεί με τη δεύτερη υψηλότερη όλων των εποχών.

Στις βορειοανατολικές ακτές της Μεσογείου, οι Τούρκοι παραγωγοί δήλωσαν ότι οι ευνοϊκές συνθήκες καλλιέργειας και η απουσία παρασίτων της ελιάς στις περισσότερες παραγωγικές περιοχές ευθύνονται για την ανάκαμψη της συγκομιδής.

Μαζί με τη σημαντική ανάκαμψη της συγκομιδής στην Ισπανία, οι αγρότες και οι ελαιοτριβείς στην Ελλάδα και την Πορτογαλία παρουσίασαν επίσης αύξηση της παραγωγής.

Οι αποδόσεις ελαιολάδου αναμένεται να αυξηθούν κατά 43% στην Ελλάδα σε σύγκριση με το 2023/24 σε 250.000 τόνους, καθώς πολλοί ελαιώνες εισέρχονται σε ένα «on-year» στο φυσικό εναλλασσόμενο κύκλο καρποφορίας του ελαιόδεντρου. Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία ότι οι αποδόσεις μπορεί να είναι χαμηλότερες από τις αρχικές ελπίδες.

Στην άλλη πλευρά της Ευρώπης, οι Πορτογάλοι αγρότες και οι ελαιοτριβείς αναμένουν σταθερή αύξηση της παραγωγής κατά 21% σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, φθάνοντας τους 195.000 τόνους, τη δεύτερη υψηλότερη απόδοση της χώρας. Ομοίως με την Ισπανία, ένας υγρός χειμώνας, μέτριες ανοιξιάτικες θερμοκρασίες και ένα «on year» για πολλούς καλλιεργητές είχαν ως αποτέλεσμα την εξαιρετική σοδειά.

Η παραγωγή ελαιολάδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκε κατά 29% από το 2023/24, φθάνοντας τους 1,97 εκατομμύρια τόνους.

Πέντε κράτη μέλη που παράγουν ελαιόλαδο (συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Σλοβενίας) παρουσίασαν αυξημένη συγκομιδή- η παραγωγή παρέμεινε η ίδια στην Κροατία, ενώ η Γαλλία και η Ιταλία παρουσίασαν μείωση της συγκομιδής.

Η ιταλική παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να μειωθεί στους 224.000 τόνους, 32% κάτω από την περσινή παραγωγή και 27% κάτω από το μέσο όρο της πενταετίας.

Ενώ οι αγρότες και οι ελαιοτριβείς στη βόρεια και κεντρική Ιταλία παρουσίασαν χαμηλότερες αποδόσεις ελιάς, οι παραγωγοί στο νότο συνέλεξαν σημαντικές ποσότητες ελιών. Παρόλα αυτά, έλαβαν πολύ χαμηλότερη απόδοση ελαιολάδου από την αναμενόμενη. Οι παραγωγοί στη Σικελία ανέφεραν χαμηλότερες ποσότητες ελιών λόγω της συνεχιζόμενης ξηρασίας.

Στην άλλη πλευρά της Μεσογείου, το Μαρόκο, η Αίγυπτος και η Αλγερία παρουσίασαν μείωση της παραγωγής. Οι αποδόσεις ελαιολάδου στο Μαρόκο μειώθηκαν για τρίτη συνεχή καλλιεργητική χρονιά, πέφτοντας κατά 15% στους 90.000 τόνους.

Σε άλλα μέρη της Βόρειας Αφρικής, η παραγωγή στην Αλγερία μειώθηκε κατά σχεδόν εννέα τοις εκατό σε 85.000 τόνους. Εν τω μεταξύ, η Αίγυπτος παρήγαγε 40.000 τόνους, μειωμένη κατά 11 τοις εκατό σε σύγκριση με πέρυσι.

Από μια ευρύτερη σκοπιά, τα στοιχεία της IOC καταδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο αλλάζει ο κόσμος του ελαιολάδου. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η παραγωγή ελαιολάδου αυξήθηκε κατά 0,9 τοις εκατό από 2,97 εκατομμύρια τόνους κατά μέσο όρο ετησίως από το 2014/15 έως το 2018/19 σε 3,00 εκατομμύρια τόνους τα τελευταία πέντε καλλιεργητικά έτη.

Παρά τη μικρή αύξηση, υπήρξαν δραματικές αλλαγές στη διανομή της ελαιοκαλλιέργειας και του ελαιοτριβείου.

Στις παραδοσιακές παραγωγικές χώρες παρατηρήθηκε στασιμότητα και μείωση της παραγωγής κατά την τελευταία πενταετία σε σύγκριση με την προηγούμενη πενταετία (2014/15 έως 2018/19).

Οι αποδόσεις ελαιολάδου στην Ισπανία και την Ελλάδα έχουν μειωθεί κατά 16% και λίγο περισσότερο από 3%, αντίστοιχα, σε αυτό το διάστημα. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή ελαιολάδου στην Ιταλία, το Μαρόκο και τη Συρία σημείωσε πολύ χαμηλότερη αύξηση κατά 3,9 τοις εκατό, 1,1 τοις εκατό και 0,2 τοις εκατό, αντίστοιχα.

Η παραγωγή ελαιολάδου στην Ε.Ε. μειώθηκε από 1,99 εκατ. τόνους κατά μέσο όρο ετησίως από το 2014/15 έως το 2018/19 σε 1,83 εκατ. τόνους τα τελευταία πέντε καλλιεργητικά έτη.

Κατά τη διάρκεια αυτών των ίδιων χρονικών διαστημάτων, η Ε.Ε. μειώθηκε από το 67% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου στο 61%.

Μέρος αυτής της μειωμένης παραγωγής καλύφθηκε από τις 11 ελαιοπαραγωγές χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, οι οποίες από το 29% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου έφτασαν στο 34%.

Η αύξηση της παραγωγής σε ολόκληρη την περιοχή προήλθε από την Τουρκία και την Τυνησία, με την ετήσια μέση παραγωγή να αυξάνεται κατά 40% στην Τουρκία και 20% στην Τυνησία μεταξύ της τελευταίας πενταετίας και της προηγούμενης πενταετίας.

Η Αίγυπτος παρουσίασε επίσης σημαντική αύξηση στην παραγωγή ελαιολάδου, με τις αποδόσεις να αυξάνονται από 28.800 τόνους σε 44.200 τόνους κατά την ίδια περίοδο.

Πιο μέτριες αυξήσεις προήλθαν από την Αλγερία (17%), το Ισραήλ (16%), την Ιορδανία (16%) και την Παλαιστίνη (15%). Ο Λίβανος ήταν η μόνη χώρα στην περιοχή που παρουσίασε σημαντική μείωση, με μείωση της παραγωγής κατά 11 τοις εκατό κατά τη διάρκεια του διαστήματος.

Η παραγωγή ελαιολάδου αυξήθηκε επίσης κατά 13 τοις εκατό στη Νότια Αμερική, από 50.100 τόνους κατά μέσο όρο ετησίως από το 2014/15 έως το 2018/19 σε 56.700 τόνους.

Η σημαντικότερη αύξηση προήλθε από την Αργεντινή (11 τοις εκατό) και τη Χιλή (εννέα τοις εκατό). Αντιθέτως, η Βραζιλία και η Ουρουγουάη σημείωσαν την πιο δραματική αύξηση, με την παραγωγή να εξαπλασιάζεται στην πρώτη και να τριπλασιάζεται στη δεύτερη κατά το ίδιο διάστημα.

Οι πιο δραματικές αυξήσεις από μεμονωμένες χώρες προήλθαν από αναδυόμενους παραγωγούς εκτός της λεκάνης της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας, της Κίνας, του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας.

Στη Σαουδική Αραβία, η παραγωγή ελαιολάδου αυξήθηκε από 3.000 τόνους κατά μέσο όρο ετησίως από το 2014/15 έως το 2018/19 σε 14.500 τόνους κατά τις τελευταίες πέντε συγκομιδές, δηλαδή κατά 380%.

Η ΔΟΕ εκτιμά ότι το 2024/25 το βασίλειο θα παράγει 33.500 τόνους ελαιολάδου σε επίπεδο ρεκόρ.

Ομοίως, η Κίνα είδε την ετήσια παραγωγή ελαιολάδου να αυξάνεται κατά 71% την ίδια περίοδο σε 8.200 τόνους, ενώ το Ιράν παρουσίασε αύξηση της παραγωγής ελαιολάδου κατά 70%, φθάνοντας τους 10.700 τόνους.

Στη λεκάνη της Μεσογείου, η Αλβανία είδε επίσης μια δραματική αύξηση της παραγωγής. Η μικρή χώρα της Νότιας Ευρώπης από 11.200 τόνους που παρήγαγε κατά μέσο όρο από το 2014/15 έως το 2018/19 έφτασε τους 19.700 τόνους κατά τα πέντε προηγούμενα καλλιεργητικά έτη. Επιπλέον, η ΔΟΕ εκτιμά ότι η Αλβανία θα παράγει 30.000 τόνους ελαιολάδου το 2024/25.

Και στις τέσσερις χώρες έχουν καταβληθεί κυβερνητικά υποστηριζόμενες προσπάθειες για την αύξηση της ελαιοκαλλιέργειας και της παραγωγής ελαιολάδου, με την Κίνα και τη Σαουδική Αραβία να φυτεύουν νέους ελαιώνες υπερυψηλής και υψηλής πυκνότητας.