Η επόμενη ημέρα από τις κυβερνητικές ανακοινώσεις για τις προμήθειες των τραπεζών βρίσκει τα πιστωτικά ιδρύματα να εξετάζουν εκ νέου τα δεδομένα που δημιουργούν τα 350 εκατ ευρώ (200+150 εκ ευρώ) που θα λείψουν σταδιακά από τα ταμεία τους.
Ο λογαριασμός δεν είναι ίδιος για όλες τις τράπεζες και ασφαλώς επιβαρύνει τις τράπεζες που έχουν πιο διευρυμένη καταθετική βάση.
Έτσι ο λογαριασμός μοιράζεται με τρόπο τέτοιο που μια εκ των συστημικών τραπεζών να επιβαρυνεται με περίπου το 50% του συνολικού κόστους σε ότι αφορά τις προμήθειες ενώ για δύο τράπεζες μαζί, το κόστος διαμορφώνεται στο 1/3 του συνόλου.
Επομένως ο τρόπος αντιμετώπισης του θέματος δεν θα είναι ο ίδιος από όλες τις τράπεζες. Θα έχει όμως κάποια κοινά χαρακτηριστικά.
Μελέτη όλων των προμηθειών και αναζήτηση αντισταθμίσματος των απωλειών
– Οι τράπεζες θα μελετήσουν το σύνολο των προμηθειών και θα επανεξετάσουν τις προμήθειες εκείνες που ενδέχεται να αυξήσουν ή τις εργασίες εκείνες που προσφέρονται σήμερα χωρίς προμήθειες.
Πέραν από την ενίσχυση των προμηθειών για τις εργασίες wealth και bancassurance ίσως να πρέπει να αναμένεται και μια ενίσχυση σε ότι αφορά τα έξοδα δανείων εφόσον αυξηθεί η πιστωτική επέκταση ιδιωτών.
Οι τράπεζες συζητούν επίσης να βάλουν κάποιο fee στην τήρηση λογαριασμών πληρωμών ιδιωτών– ήδη κάποια τράπεζα το πράττει- αλλά σε καμία των περιπτώσεων όταν αυτοί οι λογαριασμοί είναι μισθοδοσίας ή συνταξιοδοτικοί.
Κατάργηση των πακέτων προμηθειών
-Οι τράπεζες προχωρούν όλες προς αναθεώρηση ή και κατάργηση των πακέτων προμηθειών που πρόσφατα ανακοίνωσαν σχετικά με τις προμήθειες καθώς άποψή τους είναι πως από τα μέσα Ιανουαρίου τα πακέτα αυτά παρέλκουν.
Δεν έχει καταστεί γνωστό αν κάποιος έχει αγοράσει πακέτα τέτοιου είδους για περισσότερους του ενός μηνός πως θα λειτουργήσουν (σ.σ. επιστρέφοντας τις προμήθειες προς τους πελάτες ή με άλλο τρόπο, πχ. συμψηφισμό με άλλα έξοδα).
Αλλαγή τρόπου λειτουργίας
– Οι τράπεζες έχουν κατανοήσει αν δεν το είχαν πράξει νωρίτερα πως υπάρχει ένα κύμα διευρυμένης δυσαρέσκειας απέναντί τους το οποίο αφορά εκτός των αυξημένων προμηθειών και στην εξυπηρέτηση που αυτές προτείνουν προς το ευρύ κοινό. Επομένως όπως λένε εκπρόσωποί τους κάποιες θα επανασχεδιάσουν το μοντέλο τους με βάση και αυτό το δεδομένο. Ωστόσο δεν πρόκειται να προβούν σε προσλήψεις ή άνοιγμα καταστημάτων τουλάχιστον όχι οι συστημικές. Κυρίως θα πρέπει να οργανώσουν πιο πυκνά ραντεβού για τους πελάτες τους και συστήματα προκειμένου να εξυπηρετούν καλύτερα και να ελαφρύνουν γραφειοκρατικές διαδικασίες όπου αυτό είναι εφικτό.
Τι μέλλει γενέσθαι με τα ακίνητα των τραπεζών
Τα ακίνητα αποτελούν έναν ιδιαίτερο κεφάλαιο για τις τράπεζες και τους servicers για το οποίο οι διοικήσεις τους δείχνουν μερικώς μπερδεμένες πολλώ δε μάλλον που δεν πέτυχαν να πείσουν την κυβέρνηση να δεχθεί τη μεταβίβαση έστω και με προβλήματα τακτοποίησης.
Ο πολλαπλάσιος ΕΝΦΙΑ που εκτιμάται πως θα φθάσει στα 20 εκατ. ευρώ εάν δεν βρουν λύσεις τράπεζες και servicers ως στο τέλος του 2025 δεν τρομάζει ιδιαίτερα τα πιστωτικά ιδρύματα που ούτως ή άλλως θέλουν να ξεφορτωθούν τα ακίνητα από το ενεργητικό τους. Μάλιστα αυτό αποτελεί και επιταγή από τον SSM διότι θεωρείται περιουσιακό στοιχείο με σημαντικό κίνδυνο καθώς η αγορά διεθνώς είναι στην κατιούσα της σε ότι αφορά τις τιμές των ακινήτων.
Τα οικιστικά ακίνητα σε τράπεζες και servicers υπολογίζονται σε περίπου 15.000. Από αυτά λένε οι τράπεζες πως περίπου το 30% θα μπορούσε να βγει προς πώληση σε ένα διάστημα κάτω των 18 μηνών . Eνα ποσοστό περίπου 20% θα μπορούσε να βγει προς πώληση σε ένα διάστημα μεγαλύτερο των 18 μηνών. Τέλος ένα 50% των ακινήτων αυτών δεν μπορεί να βγει προς πώληση καθώς δεν υπάρχουν οι συνθήκες (στάδιο 5 σε επίπεδο αυθαιρεσιών με προβλήματα στα υποθηκοφυλακεία, προβλήματα ιδιοκτησίας κλπ κλπ).
Αν και τα πράγματα είναι εξαιρετικά θολά σε σχέση με τα ακίνητα αυτά θα πρέπει να σημειωθούν τα τα παρακάτω :
– Πολύ δύσκολα τράπεζες και servicers θα προχωρήσουν σε ενοικίαση των ακινήτων αν δεν τα δώσουν μαζικά σε κάποια εταιρία να το πράξει.
-Δεδομένου πως ο Υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης ξεχώρισε τα ακίνητα με αυθαιρεσίες του σταδίου 5, δεν αποκλείεται κάποια από αυτά μετά από συζήτηση να εξαιρεθούν από το μέτρο του αυξημένου ΕΝΦΙΑ.
– Υπάρχουν φορείς που υποστηρίζουν πως το μέτρο της διπλής φορολόγησης σε μια μερίδα ακινήτων δεν είναι συνταγματικό και θα το παλέψουν δικαστικά.
– Τέλος υπάρχουν φορείς που βλέπουν πολύ πιο εύκολη της διαδικασία να γίνει μια τιτλοποίηση του χαρτοφυλακίου των ακινήτων αυτών ή μέρους αυτών.
Τα ντεσού του Φορέα ακινήτων
Οι τράπεζες καλούνται να χρηματοδοτήσουν τη λειτουργία του Φορέα με 100 εκατ. ευρώ. Ο διαγωνισμός προκειμένου να κατακυρωθεί ο φορέας είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο όπως είπε και ο Υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης και η Γραμματέας Ιδιωτικού χρέους κα Θεώνη Αλαμπάση, οι τράπεζες θα δώσουν αυτά τα κεφάλαια είτε κατακυρωθεί ο διαγωνισμός είτε αυτός βγει άγονος.
Είναι φανερό πως ο διαγωνισμός στην εξέλιξή του δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Οι τράπεζες καλούνται λοιπόν είτε να βάλουν κεφάλαια στο φορέα είτε να τον δανειοδοτήσουν είτε και τα δύο αυτά. Με τα 100 αυτά εκατ. ευρώ ο φορέας όταν λειτουργήσει θα αγοράζει τα σπίτια των ευαλώτων από τράπεζες και τους servicers εξοφλώντας τα δάνεια των ευαλώτων και στη συνέχει θα νοικιάζει τα σπίτια αυτά στους ευάλωτες μέχρι αυτοί ή κάποιοι άλλοι να τα επαναγοράσουν.
Έτσι οι τράπεζες ουσιαστικά χρηματοδοτούν την εξόφληση κόκκινων δανείων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι ίδιες ή οι servicers.
Χρηματοοικονομικές συνέπειες και αναθεωρήσεις
Δεν έχει καταστεί γνωστό με ποιον τρόπο οι τράπεζες θα αντιμεττωπίσουν στους ισολογισμούς τους όλα τα παραπάνω. Το πλέον πιθανόν είναι πως για τα 200 εκατ. ευρώ θα λάβουν προβλέψεις και για τη μείωση των προμηθειών θα επιχειρήσουν να αντισταθμίσουν τη μείωση των εσόδων τους.
Μια σημασία πάντως έχει κατά πόσον οι τράπεζες θα αναθεωρήσουν και σε ποιο βαθμό τα business plans τους και κατά πόσον η αλλαγή αυτή θα επηρεάσει δυνητικά τις σχέσεις τους με τους διεθνείς επενδυτές.
